Rəhmanın Putindən narazılığının səbəbi
Bu ildən Kremlin Mərkəzi Asiyadakı təsiri sual altındadır. Bu, ilk dəfə yanvar ayında Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayevi vəzifədən uzaqlaşdırmaq cəhdi zamanı üzə çıxdı. Sonra Rusiya sülhməramlılarını gətirdi və Qazaxıstandakı xaosu dayandırdı. İkinci hadisə yenə Qazaxıstanda oldu, Tokayev “lxr”i tanımaqdan imtina etdi və sonra Astana rusları öldürməyə çağıran ukraynalı diplomatı ölkədən çıxarmadı. İndi isə Rusiyanın Mərkəzi Asiyadakı təsirinin azaldığını göstərən daha bir nümənə var – Tacikistan. Çağırış yenə heç kimin bunu gözləmədiyi bir ölkədən gəldi. Axı Tacikistan KTMT-nin üzvü, Rusiyanın müttəfiqidir. Milyonlarla tacik miqrant Rusiyada yaşayır və işləyir. Amma yox, Kremlin bu respublika ilə münasibətlərində hər şey qaydasında getmir.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə “Vestnik Kavkaza” nəşri məlumat yayıb.
“Ziddiyyətlər barədə danışmaq qərarına gələn jurnalist deyil, politoloq deyil, şəxsən Tacikistan Prezidenti İmaməli Rəhman olub. “Bəli, biz kiçik xalqlarıq, biz 100 milyon, 200 milyon deyilik. Amma bizim tariximiz, mədəniyyətimiz var. Bizə hörmət edilməsini istəyirik. Heç nəyə hörmət edilmir” deyən Rəhman xatırladıb ki, Tacikistan tərəfi nazir tələb etsə də, Rusiya Düşənbədə keçirilən investisiya forumuna yalnız nazir müavini göndərib. Tacikistan liderinin Rusiyaya əsas iddiası ondan ibarətdir ki, ölkəsinin Kreml üçün tamamilə açıq olması, hərbi bazalar saxlaması, rus dilinə sayğı göstərməsi, rusları qəbul etməsi müqabilində onlara hörmət edilmir. Onun sözlərini müxtəlif cür şərh etmək olar. Əgər səthi baxsaq, Ukraynanın Rusiya tərəfindən işğal edildiyi, sanksiyalar altında olduğu və bu vəziyyətdə müttəfiqlərinin “batan qayıq”dan qaçmağa başladığı barədə fikir yürütmək olar. Yəni, “baxın, Rusiya o qədər zəifdir ki, hətta kiçik Tacikistan da bundan qorxmur”. Bu versiya indi Qərb mediası tərəfindən istənilən detala diqqət yetirilərək fəal şəkildə təbliğ olunur”, – nəşr bildirib.
Qeyd olunub ki, həqiqətən də problemlər var və onları nəzərdən qaçırmaq olmaz:
“Mərkəzi Asiya ilə əlaqələri gücləndirmək və yaxşılaşdırmaq lazımdır. “Onlar heç yerə getməyəcəklər, bizim bazalarımız oradadır”, “biz onlar üçün su elektrik stansiyaları tikirik” yanaşması yanlışdır. Ukraynanın itirilməsi məhz bu hədsiz inamla bağlı idi. Krımda da bazalar var idi və Rusiya müxtəlif layihələrə 200 milyard dollar xərcləyib. Bütün məsələlər pulla həll olunmur. İctimaiyyət, jurnalist icmaları və sonda sadə insanlar arasında münasibətləri qorumaq çox vacibdir. İnsanlarla insanlar arasında münasibətlər. Elmi mənada buna “yumşaq güc” deyirlər. Müharibə dövründə Mərkəzi Asiya uğrunda rəqabət güclənir. Çin uzun müddətdir buradadır. Türkiyə, Hindistan, ABŞ və AB öz imkanlarından istifadə edir. Ona görə də Kreml strateji tərəfdaşların xahiş və istəklərinə əhəmiyyət verməsə, Mərkəzi Asiya Ukrayna və Gürcüstan kimi Rusiyadan uzaqlaşa bilər. Rəhmanın açıqlamaları hörmətsizlik və xəyanət kimi qiymətləndirilməməlidir. Axı Tacikistan prezidenti öz narazılığını Brüsseldə, Vaşinqtonda yox, şəxsən Rusiya prezidentinin hüzurunda bildirir. Bu o deməkdir ki, Düşənbədə Moskvaya inam və sıx əlaqələr saxlamaq istəyi var. Ümumiyyətlə, Rəhmanın şikayətləri qismən sistemli və uzunmüddətli problemlərin, qismən də Ukrayna böhranının nəticəsidir. Axı Qərbin antirusiya sanksiyaları Rusiyanın Mərkəzi Asiyadakı tərəfdaşlarına da təsir etdi, onlar Rusiya ərazisindən hava nəqliyyatı və mallarının Avropaya daşınması üçün logistik mərkəz kimi istifadə edirdilər”.