SON DƏQİQƏ: 9334 km sürətlə hərəkət edən kosmik tullantı bu gün Aya düşəcək – FOTO
Kosmik tədqiqatların yaratdığı zibillərdən biri bu gün Yerin peykini vuracaq. Təxminən 10 ildir kosmosa təsadüfi atılan və saatda 9334 km sürətlə hərəkət edən tullantının Çinə aid olduğu iddia edilir. Lakin Çin rəsmiləri 3 ton zibilin onlara məxsus olduğundan şübhələnir.
İlk dəfə yanvar ayında və ilk olaraq İlon Maskın SpaceX-də müşahidə edilən, daha sonra Çinə aid olduğu iddia edilən sınıq raket parçasının Ayı vurmasına bir neçə saat qalıb. Saatda 5800 mil (9334 kilometr) sürətlə hərəkət edən 3 tonluq kosmik zibilin günortadan sonra, Aya dəyəcəyi gözlənilir.
‘YENİ KRATER’ GƏLİR
Ayın Yerdən olmayan tərəfinə təsirin bir neçə yarımqoşquya yerləşə bilən 10-20 metr enində krater yaradacağı gözlənilir. Alimlər yüzlərlə kilometrə yayılacaq zərbə kraterini və ayın toz buludlarını öyrənməyə ümid edirlər.
Sputnik Türkiyə-nin məlumatına görə; Raket parçası ilk dəfə 2015-ci ilin martında Yerdən müşahidə edilib, sonra 7 il yoxa çıxıb və 2022-ci ilin yanvarında yenidən teleskoplar tərəfindən aşkar edilib.
ÇİNƏ AİD OLDUĞU İDDİASI
“The Guardian”ın xəbərinə görə, çəkisi 3 ton olan “kosmik zibil”in kimə məxsus olması maraq doğurub. Bəzi ekspertlər kosmosda partladılmış raketin SpaceX şirkətinə aid olduğunu desələr də, digərləri Çinin təxminən on il əvvəl raketi buraxmasından sonra, onun kosmosda təsadüfən dolaşdığını düşünür.
Lakin Çin rəsmiləri raketin onlara məxsus olmasına şübhə edirlər.
Mövzu ilə bağlı açıqlama verən astronom Bill Qrey də əvvəlcə raketin SpaceX-ə aid olduğunu düşünənlərdəndir. Yanvar ayında toqquşma kursunu təyin etdikdən sonra o, “kosmik tullantıların” 2015-ci ildən etibarən SpaceX Falcon raketinin yuxarı pilləsi olmadığını söyləyərək səhvini düzəldib.
Qrey, son araşdırması ilə bunun Çinin raketi olduğuna əmin olduğunu söyləyir və əlavə edir:
“Bu, SpaceX problemi deyil, Çinin də problemi deyil. Heç kim bu tip orbitlərdə zibillə nə etdiklərinə xüsusi diqqət yetirmir.”
ON MİNLƏRLƏ TULLANTILAR KOSMOSDA
Bu raket qırıntıları kimi, Yerə qayıtmaq üçün kifayət qədər yanacağı və ya enerjisi olmayan peyklər və digər nəqliyyat vasitələri və onlardan qopan parçalar kosmos tullantıları adlanır. Bəzi hissələr Yerdən bir qədər yuxarıda aşağı orbitdə, bəziləri isə Yer atmosferindən minlərlə mil uzaqlıqda yüksək orbitdədir.
Avropa Kosmik Agentliyinin hesablamalarına görə, hazırda 10 santimetrdən böyük olan 36.500 ədəd kosmik zibil var.
Kosmosun monitorinqi bahalı olduğundan və yüksək orbitdəki dağıntıların insanlar üçün riskləri az olduğundan, heç bir kosmik proqram və ya universitet rəsmi olaraq dərin kosmik tullantıları izləmir. Beləliklə, iş boş vaxtlarını hesablamalara və orbitləri proqnozlaşdırmağa sərf edən bir neçə könüllü astronomun üzərinə düşür.