Ukraynada müharibə: AES-in zədələnməsi intihar deməkdir – BMT-nin rəhbəri- FOTO
BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş Ukraynanın cənubundakı Zaporojye atom elektrik stansiyası yaxınlığında gedən döyüşlərdən “ciddi narahat olduğunu” bildirib.
O, bunu Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski və Türkiyə lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğanla Lvovda keçirilən sammit zamanı deyib.
Quterreş xəbərdarlıq edib: “Zaporojyeyə hər hansı potensial ziyan intihardır”.
Bu, Kiyevin səfər zamanı raketlərlə vurulduğu apreldən bəri Zelenski ilə Quterreş arasında ilk görüş olub.
Cənab Ərdoğan BMT rəhbərinin narahatlığını təkrarlayaraq, jurnalistlərə stansiyada “daha bir Çernobıl” fəlakəti təhlükəsindən narahat olduğunu bildirib.
Son həftələrdə Rusiyanın mart ayında ələ keçirdiyi obyektin ətrafı güclü artilleriya atəşinə məruz qalıb, Kiyev və Moskva hücumlarda bir-birini günahlandırıb.
Cümə axşamı görüşdən əvvəl Zelenski Rusiyanın elektrik stansiyasına “qəsdən” hücumları tənqid edib.
Moskva ərazini hərbi bazaya çevirməkdə ittiham olunur və hər üç lider rusları bölgəni tez bir zamanda demilitarizasiya etməyə çağırır.
Bu arada Rusiyanın işğal etdiyi Krım yarımadasındakı yerli mənbələr Belbek hərbi aerodromunun yaxınlığında silsilə güclü partlayışların baş verdiyini bildirib.
Rusiya tərəfindən təyin edilmiş Sevastopol qubernatoru Mixail Razvozyaev, gecə səmasını işıqlandıran nəhəng partlayışları əks etdirən videoların sosial şəbəkələrdə yayılmasına baxmayaraq, partlayışlar nəticəsində xəsarət alanların olduğunu təkzib edib və heç bir dağıntı olmadığını bildirib.
Müraciət Rusiyanın rəhbərlik etdiyi zavodda işləyən ukraynalı personalın son iki həftə ərzində “davamlı hərbi hücumların hədəfi” olduğunu deyərək, obyektdə potensial nüvə təhlükəsi barədə xəbərdarlıq etdikdən sonra edilib.
“Baş verənlər dəhşətlidir və sağlam düşüncə və əxlaqdan kənara çıxır” dedi işçilər Telegram mesajında (Ukrayna dilində).
Daha sonra cümə axşamı Ukrayna hökumətinin istifadə etdiyi rəsmi Twitter kanalı Rusiyanın dövlət nüvə korporasiyası olan Rosatomun əməkdaşlarının “təcili olaraq” obyekti tərk etdiyini və “gözlənilməz istirahət günü” elan edildiyini bildirib.
Ukrayna İnformasiya Təhlükəsizliyi Mərkəzi Tvitter hesabında yazıb: “Ukrayna kəşfiyyatçıları rusların [obyektdə] təxribat hazırladığına inanırlar.
“Kütləvi atəşlərdən sonra… [Rusiya qüvvələri] Avropanın ən böyük nüvə obyektinə əsl terror hücumu təşkil edə bilər”, – hesabatda deyilir.
Bu tvitlərindən bir qədər əvvəl Zelenski “dünya nüvə fəlakətinin astanasındadır” xəbərdarlığı edərək, “Rusiyanın məsuliyyətsiz hərəkətlərini və nüvə şantajını” pisləyib.
Qorxulara baxmayaraq, bu yer Çernobıl AES-dən qat-qat təhlükəsiz hesab olunur – tarixdə ən pis nüvə hadisəsinin baş verdiyi yer.
Mütəxəssislər mart ayında bildiriblər ki, reaktor “təyyarə qəzası və ya partlayışlar kimi həm təbii, həm də texnogen xarakterli ekstremal xarici hadisələrə tab gətirə bilən” polad dəmir-beton binada yerləşir.
Sammitdən əvvəl Ərdoğanın Zelenski ilə Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında görüş təşkil etməyi təklif edəcəyi barədə xəbərlər yayılmışdı.
Türkiyə lideri cənab Putinlə sıx işgüzar münasibət saxlayır və görüşdən sonra jurnalistlərə açıqlama verən cənab Ərdoğan müharibənin “danışıq masası arxasında bitəcəyinə” inandığını bildirib.
Cənab Zelenski liderin səfərini və Türkiyədən “güclü dəstək mesajını” alqışlasa da, onun sülh danışıqlarında vasitəçilik edə biləcəyinə dair təklifləri qətiyyətlə rədd edib.
Cənab Zelenski jurnalistlərə deyib ki, cənab Ərdoğandan Moskvanın “bir növ sülhə hazır olduğunu” eşidəndə “çox təəccüblənirəm”.
“Rusiya Federasiyasına heç bir etimad yoxdur”, – deyən Zelenski bildirib ki, Rusiya əvvəlcə öz qoşunlarını çıxarmalıdır.
Liderlərin Türkiyə-BMT-nin himayəsi altında Rusiya və Ukrayna arasında imzalanmış taxıl sazişinin genişləndirilməsini müzakirə edəcəyi gözlənilirdi ki, bu da indiyədək münaqişədə yeganə diplomatik irəliləyişdir.
Cümə axşamı Kiyev bildirib ki, 25-ci yük gəmisi Rusiyanın Qara dəniz limanlarının blokadasına son qoymağa razılaşdığı müqavilə çərçivəsində Ukraynanı tərk edib.
Cənab Quterreş razılaşmanı alqışlayıb və Rusiya və Ukraynanı ona gətirib çıxaran “komromis ruhunu” qəbul etməyə çağırıb.
“Birinci gündən tərəflər qida axınını təmin etmək üçün peşəkarcasına və vicdanla çalışdılar” Quterreş deyib. “Mən bunu davam etdirməyə və onları kompromis ruhunda bütün maneələri dəf etməyə və bütün çətinlikləri əbədi olaraq həll etməyə çağırıram”.
Ukraynanın şərqində başqa bir yerdə Xarkov qubernatoru Oleq Sinequbov Rusiyanın şəhərdəki bir neçə yaşayış binasını atəşə tutması nəticəsində 17 nəfərin öldüyünü bildirib.
Moskvada isə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi bildirib ki, kollektiv Qərblə toqquşma mümkün olsa da, ABŞ və NATO ilə birbaşa nüvə münaqişəsi Rusiyanın maraqlarına uyğun deyil.
“Rusiya hərbi doktrinası yalnız kütləvi qırğın silahlarının tətbiqi ilə təcavüzə cavab olaraq və ya dövlətin mövcudluğuna təhlükə yarandıqda nüvə reaksiyasına icazə verir”, – İvan Neçayev bildirib.