Ukraynada müharibə: Mariupolda son ultimatum Yüzlərlə insanın polad zavoduna sığınıb – Foto
Rusiyanın Mariupolda Ukrayna qoşunlarının təslim olması tələbi ilə ultimatum verməsi üçün son tarix keçib və qoşunların buna əməl etdiyinə dair heç bir əlamət yoxdur.
Xəbər verildiyi kimi, 1000 mülki şəxslə, son Ukrayna silahlıları şəhərin nəhəng “Azovstal” polad zavoduna sığınıb.
Moskvanın ultimatumu yerli ukraynalı komandirin onun qüvvələrinin ancaq “günlər və ya saatlar” dözə biləcəyi barədə xəbərdarlıq etməsindən sonra verilib.
Lakin Kiyev deyir ki, bəzi mülki əhalinin şəhərdən xilas edilməsi üçün ilkin razılaşma var.
Ukraynanın baş nazirinin müavini İrina Vereşçuk “Facebook”da yazıb ki, razılaşmaya əsasən, qadınların, uşaqların və qocaların Mariupoldan çıxmasına icazə veriləcək.
Şəhərin meri Vadim Boyçenko milli televiziyaya bildirib ki, Ukrayna 6 minə yaxın insanı təxliyə etmək üçün, çərşənbə günü 90 avtobus göndərməyə ümid edir. Onun sözlərinə görə, Mariupolda 100 minə yaxın insan tələyə düşüb.
Şəhərin cənub-şərqində yerləşən 10 kvadrat kilometrlik nəhəng zavod olan Azovstal Dəmir-Polad Zavodu Mariupolda Ukrayna müqavimətinin sonuncu mərkəzinə çevrilib.
Rus qoşunları yavaş-yavaş Mariupolun mərkəzinə doğru irəlilədikcə, zavod minlərlə Ukrayna əsgərinin, o cümlədən ifrat sağçılarla əlaqəsi olan mübahisəli milli qvardiya bölməsi olan Azov Batalyonunun üzvlərinin yaşadığı yer olub.
Bu yer çoxlu tunellər və emalatxanalardan ibarətdir ki, bu da müdafiəçilərə təbii üstünlük verir.
Separatçı Donetsk Xalq Respublikasının sözçüsü Yan Qaqin həftə sonu Rusiyanın dövlət xəbər şəbəkəsi RİA Novosti-yə bildirib ki, zavodun altında “əslində başqa şəhər” var.
Rusiya zavodu artilleriya və hava hücumları ilə bombalayıb, Moskva qoşunların təslim olması üçün, iki tələb irəli sürüb. Prezidentin müşaviri Vladimir Zelenskinin dediyinə görə, Rusiya müdafiəçilərə bunkerlərlə, qalın zirehlərə nüfuz etmək və yeraltı hədəfləri məhv etmək üçün, hazırlanmış nəhəng bombalarla hücum edir.
Ukrayna hərbçilərinin bir həftə ərzində zavoddan ikinci ultimatum verib. Buna və Rusiya mühasirəsinin qəddar xarakterinə baxmayaraq, Ukrayna Müdafiə Nazirliyi bazar ertəsi analoji ultimatumun müddəti bitəndən, heç bir əsgərin təslim olmadığını bildirib.
Şəhərdə nə qədər ukraynalı əsgərin qaldığı bəlli deyil, lakin BBC-yə göndərdiyi videomüraciətdə yerli dəniz komandiri mayor Sergey Volın polad zavodunda 500-ə yaxın yaralı əsgərin müalicə olunduğunu bildirib.
36-cı Dəniz Piyada Batalyonunun komandiri mayor Volın deyib ki, onun qoşunlarının təchizatı tükənir və video “dünyaya son müraciətimizdir. Bəlkə də bu, həyatımızda sonuncu olacaq.
O, Rusiya qüvvələrinin öz qüvvələrini “onlarla dəfə” üstələdiyini və Ukraynanın ruh yüksəkliyini qoruduğu halda, Moskva qüvvələrinin “havada, artilleriyada, quru qoşunlarında, maşınlarda və tanklarda üstünlük təşkil etdiyini” bildirib.
Bu arada Mariupol merinin müavini xəbərdarlıq edib ki, zavodda əsas ehtiyatlar demək olar ki, tükənib.
“Onlarda hər şeyin tam çatışmazlığı var. Su, qida, dərman, yardım qıtlığı var və Rusiya hər şeyə, istənilən humanitar yardıma və ya evakuasiyaya tamamilə mane olur”, – Sergey Orlov BBC News Hour proqramında deyib.
Yelena Nikulinanın əmisi oğlu Mariupolda Ukrayna əsgərləri ilə döyüşür. Onun dediyinə görə, onunla sonuncu əlaqəsi martın 8-də olub, o, bölməsinin “ərzaq və tibbi ləvazimat çatışmazlığının çox olduğunu və yaralı əsgərlərin müalicəsinin getdikcə çətinləşdiyini” deyib.
Mülki dəhlizlər
Ukrayna rəsmiləri Rusiyanın bombardmanları nəticəsində demək olar ki, tamamilə yerlə-yeksan edilən şəhərdə 100 minə yaxın mülki şəxsin qaldığını bildirir.
Eyni zamanda, şəhərdən humanitar dəhlizlərin təşkili ilə bağlı əvvəlki bir neçə cəhd uğursuz olub, həm Rusiya, həm də Ukrayna bir-birini danışıqlarda pis niyyətdə və atəşkəsə zəmanət verməməkdə ittiham ediblər. Lakin xanım Vereşçuk deyib ki, Moskva çərşənbə günü 6000 nəfərin şəhəri tərk etməsinə icazə verməyə razılaşıb.
O, Mariupoldan çıxmaq istəyənləri yerli vaxtla saat 14:00-da toplaşmağa çağırıb, oradan avtobus karvanı onları Qərbi Ukraynaya aparacaq.
Lakin o, xəbərdarlıq edib ki, təhlükəsizlik vəziyyəti evakuasiya zamanı “dəyişikliklər ola bilər”.
Ukrayna daha əvvəl Rusiyanın minlərlə ukraynalı mülki vətəndaşı şəhərdən Rusiyaya zorla təxliyə etdiyini bildirib.
Rusiya niyə Mariupola diqqət yetirir?
ABŞ Müdafiə Nazirliyinin rəsmiləri çərşənbə axşamı bildiriblər ki, Rusiyanın zireh, piyada və hava hücumundan müdafiə bölmələrindən ibarət təxminən 76 batalyon əsaslı taktiki qrupu Ukraynada fəaliyyət göstərir, onlardan 12-si Mariupola hücuma yönəlib.
Əgər şəhər yıxılsa, o, Rusiyanın hücumunu Donbasa yenidən yönəltmək və Moskvaya işxal edilmiş Krım yarımadasındakı qüvvələrini şərqdəki separatçı qüvvələrlə birləşdirməyə imkan vermək üçün, təxminən 10 min əsgərini azad edəcək.
Mariupol ələ keçirilsə, Rusiya Azov dənizinə də tam nəzarət edəcək, onun dəniz ticarətini kəsəcək və onu dünyadan daha da təcrid edəcək.
Mariupolun süqutu prezident Vladimir Putinə də böyük təbliğat imkanları verəcək.
Onun qüvvələri Ukraynanın yalnız bir böyük şəhəri olan Xersonu ələ keçirib və Mariupolun ələ keçirilməsi ilə Rusiya öz məqsədlərinə çatdığını və irəliləyiş əldə etdiyini əhaliyə göstərməyə imkan verəcək.
Azov batalyonunun ələ keçirilməsi, həm də Putinə imkan verəcək ki, Ukrayna hökumətinin “nasistlər” tərəfindən ələ keçirilməsi ilə bağlı əsassız nəzəriyyəsi ilə oynasın.