BMT Hesabatı: Şimali Koreya nüvə, raket proqramlarını kiberhücumlardan əldə edilən gəlirlə genişləndirir
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı: – “Şimali Koreya son bir il ərzində nüvə və ballistik raket proqramlarını inkişaf etdirməyə davam edib və BMT-nin məxfi hesabatından çıxarışa görə, kriptovalyuta birjalarına kiberhücumlar Pxenyan üçün mühüm gəlir mənbəyi olub”.
Müstəqil sanksiyalar müşahidəçilərinin illik hesabatı cümə günü axşam Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının Şimali Koreyaya qarşı sanksiyalar komitəsinə təqdim edilib.
Şimali Koreya rəsmi olaraq Koreya Xalq Demokratik Respublikası (KXDR) kimi tanınır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası uzun müddətdir ki, ona nüvə sınaqları keçirməyi və ballistik raketlərin buraxılmasını qadağan edib.
“KXDR-in nüvə və ballistik raketlərinə texniki qulluq və infrastrukturun inkişafı davam edib və KXDR xaricdə, o cümlədən kiber vasitələr və birgə elmi tədqiqatlar vasitəsilə bu proqramlar üçün material, texnologiya və nou-hau axtarmağa davam edib”, – deyə məlumatda bildirilir.
Şimali Koreya 2006-cı ildən bəri BMT-nin sanksiyaları altındadır və Təhlükəsizlik Şurası Pxenyanın nüvə və raket proqramlarını maliyyələşdirməyi dayandırmaq məqsədilə bu sanksiyaları illər ərzində sərtləşdirib.
Sanksiyaları müşahidə edənlər qeyd ediblər ki, Pxenyan raket sınaqlarını “görünəcək şəkildə sürətləndirib”.
Birləşmiş Ştatlar və digər ölkələr cümə günü Şimali Koreyanın yanvar ayında doqquz ballistik raket buraxılışını həyata keçirdiyini bildirib və əlavə edib ki, bu, ölkənin kütləvi qırğın silahları və raket proqramları tarixində bir ayda ən çox buraxılışdır.
KİBER HÜCUMLAR – qeyri-qanuni TİCARƏT
Müşahidəçilər Şimali Koreya üçün “xüsusilə kriptovalyutalara edilən kiberhücumların mühüm gəlir mənbəyi olaraq qaldığını” və Şimali Koreyalı hakerlərin maliyyə qurumlarına, kriptovalyuta şirkətlərinə və birjalara hücumlarını davam etdirdiyi barədə məlumat aldıqlarını bildiriblər.
“Bir üzv dövlətin məlumatına görə, 2020-ci ildən 2021-ci ilin ortalarına qədər KXDR-dən olan kiber aktyorlar Şimali Amerika, Avropa və Asiyada yerləşən ən azı üç kriptovalyuta birjasından 50 milyon dollardan çox oğurlayıblar”, – hesabatda deyilir.
Müşahidəçilər, həmçinin keçən ay kibertəhlükəsizlik şirkəti Chainalysis-in hesabatına istinad edərək, Şimali Koreyanın keçən il təxminən 400 milyon dollar dəyərində rəqəmsal aktiv çıxaran kriptovalyuta platformalarına ən azı yeddi hücum təşkil etdiyini bildirir.
2019-cu ildə BMT sanksiya nəzarətçiləri Şimali Koreyanın geniş yayılmış və getdikcə daha təkmilləşən kiberhücumlar vasitəsilə kütləvi qırğın silahları proqramlarına görə təxminən 2 milyard dollar aldığını bildirib.
BMT Təhlükəsizlik Şurası illərdir Şimali Koreyanın kömür, dəmir, qurğuşun, tekstil və dəniz məhsulları da daxil olmaqla ixracını qadağan edib, xam neft və neft məhsullarının idxalını məhdudlaşdırıb.
Müşahidəçilər “Şimali Koreyanın dəniz kömür ixracı 2021-ci ilin ikinci yarısında artsa da, hələ də nisbətən aşağı səviyyədə qaldığını qeyd edib.
Hesabatda deyilir ki, “Emal edilmiş neftin qeyri-qanuni idxalının həcmi eyni dövrdə kəskin artsa da, əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli aşağı səviyyədədir”.
Hesabatda deyilir ki, Şimali Koreyada humanitar vəziyyət pisləşməkdə davam edir. Müşahidəçilər bunun çox güman ki, COVID-19 blokadası ilə bağlı olduğunu, lakin Şimali Koreyadan məlumatın olmaması BMT sanksiyalarının istər-istəməz mülki şəxslərə nə dərəcədə zərər verdiyini müəyyən etməyi çətinləşdirib.
