Müharibəyə başlamamaq üçün: ABŞ prezidentinin əlindən nüvə düyməsi alındı

Qanuna görə, ABŞ Prezidenti yalnız hərbçilərlə, ilk növbədə Baş Qərargah Rəisləri ilə məsləhətləşdikdən sonra, nüvə raketlərinin buraxılması barədə əmr verə bilər.
“Bu ilin yanvar ayında qanuni olaraq seçilmiş ABŞ prezidenti Amerikanın nüvə silahlarına bu günədək nəzarət etməyib”. Bu sensasiyalı xəbəri məşhur bir müstəntiq verib – yarım əsr əvvəl Prezident Nikson üçün siyasi münaqişə təşkil edən – Bob Vodvard. 78 yaşlı, jurnalistikanın patriarxı, yeni nəşr olunan “Peril” kitabında ABŞ Baş Qərargah Rəislərinin sədri Mark Millidən sitat gətirib və bildirib ki, 6 Yanvar hadisələrindən sonra Milli Trampın prezidentlikdən ayrılmadan əvvəl qarışıqlıq yaradacağından çox qorxduğunu söyləyib və nüvə zərbəsi ilə bağlı qərar vermə alqoritmini dəyişib.
Təbii ki, mövzu o qədər partlayıcıdır ki, Millie vəziyyəti Ezop dilində təsvir edib. Qanuna görə, Amerika Birləşmiş Ştatları Prezidenti, ilk növbədə Baş Qərargah Rəisləri Başçısı ilə, hərbi rəhbərlərlə məsləhətləşdikdən sonra, nüvə raketlərinin buraxılması haqqında əmr verir. Ordunun sözü yalnız məsləhət xarakteri daşıyır. Ancaq Millie zabitləri xəbərdar edib ki, Trampın bu sahədə hər hansı bir əmri əvvəlcə ona bildirilməlidir və bundan sonra nə edəcəyinə özü qərar verəcək.
Bununla da kifayətlənməyən General Milli Trampa heç nə demədən, çinli həmkarı, Mərkəzi Hərbi Komissiya Birgə Qərargah rəisi Li Tsoçana zəng edərək, bir şey olarsa narahat olmayın deyib. – “Əgər hücum edəcəyiksə, sizə zəng edəcəyəm. General Li, bu sürpriz olmayacaq.” – deyə Mill Lini xəbərdar edib.
İndi Respublikaçılar və Demokratlar bu zəngin xəyanət olub –olmadığı üzərində şiddətlə baş sındırıb, mübahisə edir.
Baydenin gəlişi ilə vəziyyət yaxşılaşdımı? Heç də yox! Elə indilərdə ABŞ Ali Baş Komandanı Əfqanıstanla bağlı suallar vermək üçün Konqresə dəvət olunub. Ancaq Bayden başqa işləri olduğundan Konqresə gəlməyib. Onun yerinə konqresmenlərin qarşısında vəziyyətdən heç bir xəbəri olmayan dövlət katibi Blinken gəlib və konqresmenlərin suaallarına əhəmiyyətsiz cavablar verib.
“Ölkəmizdəki hər şeyə kim cavabdehdir? Qərarları kim verir?” – deyə Senator Riş ondan soruşub. O, Blinkenə xatırlatdıb ki, Kaliforniya yanğınları ilə əlaqədar səlahiyyətlilərlə görüşün ortasında prezidentin cümləsi yarımçıq qaldı, efir kəsildi.
“O, bir kukla kimidir” – deyən senator əlavə edib ki, – “Ağ Evdə kimsə onun səsini dərhal söndürməsin deyə, bir söz danışa bilmir.”
Tamam, bütün bunlar bir neçə yüz axmaqdan ibarət ordusu olan bəzi banan respublikalarında baş versəydi və Ümumi qərargah rəisi düşmən ölkənin ümumi qərargahından bir dostunu çağırıb: “Yaxşı, sən narahat olma, qardaş, vurmadan əvvəl zəng edib, səni xəbərdar edəcəm” desəydi, buna nə ad verərdiniz?
Ancaq, ABŞ nüvə, bioloji və kimyəvi silah ehtiyatları üzrə mütləq dünya çempionudur. Amma nə olsun ki? Qəribə görünüşlü yaşlı bir centlmen, Ali Baş Komandanın efirini bağlayır, dünyanın ən güclü ordusuna əmr verir. Üstəlik, ABŞ hərbi maşını indi maraqlı bir dəyişiklik mərhələsindədir.

Esmira ŞÜKÜROVA İctimairey.az