Qaraciyər zəhmət və vəzifə baxımından ən vacib orqanlarımızdan biridir. Alkoqol, siqaret və xüsusilə qeyri-sağlam qidalanma nəticəsində zədələnən ağciyərlərimiz müxtəlif xəstəlikləri də gətirir. Xüsusən də bu gün qeyri-sağlam qidalanma və fastfudların geniş yayılması səbəbindən qaraciyərin piylənməsi şikayəti ilə həkimlərə müraciət edən xəstələrin sayı olduqca çoxdur. Beləliklə, qaraciyərin yağlanmasının qarşısını necə almaq olar? Qaraciyərin sağlamlığı üçün nə etməliyik? Qaraciyərin yağlanmasının qarşısını alan qidalar hansılardır? Qaraciyər üçün hansı qidalar faydalıdır?
Qastroenterologiya Mütəxəssisi Prof. Dr. Hakan Bozkaya qaraciyər yağlanmasının səbəbləri və alınacaq tədbirlərlə bağlı mühüm məlumatlar verib.
İnsidansı günü-gündən artan qaraciyər yağlanması heç bir əlamət olmadan irəliləyə bilir. Alkoqol vərdişləri ilə yanaşı, piylənmə, insulin müqaviməti və pəhriz vərdişləri də qaraciyərin yağlanmasına səbəb olan risklər arasındadır
ARTIQ ÇƏKİLƏSİNİZƏ QARƏYƏYƏRİNİZİ YOXLAYIN
Qaraciyər yağlanması üçün, ən çox risk altında olan insanlar artıq çəkidən əziyyət çəkənlərdir. Bundan başqa; Diabet xəstələri, tez arıqlayan insanlar və müəyyən genetik xəstəlikləri olan insanlar qaraciyər yağlanması riski altındadır.
Ürək-damar sistemlərini və beyin damarlarını da təhdid edən yağlı qaraciyər, əksər hallarda xoşxassəli olmasına baxmayaraq, müalicə edilmədikdə siroz, qaraciyər çatışmazlığı və qaraciyər xərçənginə səbəb ola bilər. Adətən heç bir simptom olmadan irəliləyən yağlı qaraciyər yalnız qaraciyər testi nəticələrində pozulma ilə fərq edilə bilər.
SAĞLAM QİDALANMA İLƏ EHTİYACINIZI TƏMİN EDİN
Artan piylənmə, insulin müqaviməti və qeyri-sağlam qidalanma vərdişləri nəticəsində yaranan yağlı qaraciyər ürək-damar xəstəlikləri və serebrovaskulyar xəstəliklərə məruz qalma ehtimalını əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Diabet xəstələrinin insulin müqaviməti artdıqca, qaraciyərdə yağlanma riski də eyni sürətlə artır. Sirroz mərhələsinə qədər heç bir əlamət göstərməyən xəstəlik məkrli şəkildə irəliləyir. Qaraciyər simptomlar verən zaman xəstədə siroz deməkdir. Müalicə prosesi zamanı müxtəlif dan istifadə edilsə də, lakin sağlam və nizamlı qidalanma və fiziki fəaliyyət ən faydalı müalicə formalarıdır.
GÜNDƏ 30 DƏQİQƏ GƏZİŞ EDİN
Qaraciyər yağlanmasına qarşı alına biləcək tədbirləri belə sıralaya bilərik;
- Gündə 30 dəqiqə sürətli yeriş edilməlidir.
- Maddələr mübadiləsini tənzimləyən qidalanma vərdişlərinə və xüsusilə dənizi tipi pəhrizə üstünlük verilməlidir.
- Əzələ məşqləri ağırlıqlı idmanla birlikdə edilə bilər.
Tərkibində mono doymamış yağ turşuları olan zeytun yağı, balıq və tərəvəzlərdən istifadə edilməlidir.
- Yağ, rafine şəkər və çörək məhsullarından uzaq durmaq lazımdır.
- Tərkibində konservantlar olan, qapalı qutulardan qaçınmaq lazımdır.
SÜFRƏNİZDƏN 3 FISTAN QƏHVƏNİ ƏKSİK ETMƏYİN
Qəhvə qaraciyər üçün ən faydalı qidalardandır. Gündəlik qəhvə idtifadəsi qaraciyər xərçəngi ilə yanaşı qaraciyər piyinə də yaxşı təsir göstərə bilər.
Xalq arasında qaraciyər yağlanmasına faydalı olduğu bilinən enginar (Artişok) və dəvə tikanı qəhvə qədər təsirli nəticə vermir.
Gündə 3 fincan qəhvə qaraciyər xəstələrinin müalicə prosesinə müsbət faydalar təmin edir.