Özünüzü xərçəngdən qoruyun: Hər kəsin bilməli olduğu 6 mühüm profilaktika tədbiri – FOTO

İrsiyyət xərçənglə qarşılaşma ehtimalına təsir edən yeganə amildən uzaqdır. “Sağlamlıq” milli layihəsi ilə birlikdə xərçəngin inkişaf riskini azaltmağa kömək edə biləcək tövsiyələri diqqətinizə çatdırırq.

1. Siqareti dayandırın

Siqaret çəkmək, o cümlədən passiv siqaret çəkmək ağciyər xərçənginin əsas səbəbidir. Xəstəliyin hər 10 hadisəsindən 9-u bu halın payına düşür. Bundan əlavə, asılılıq qırtlaq, mədə, qaraciyər, sidik kisəsi, miyeloid leykemiya və digər xərçəng növlərinə səbəb ola bilər. Siqaretin alternativləri də zərərlidir. Məsələn, qızdırılan tütün məmulatlarının çoxunda xərçəngə səbəb ola bilən zəhərli kimyəvi maddələr var. Qəlyan çəkəndə isə, insan bir qutu siqaret çəkəndə olduğu qədər tüstü çəkir. Xərçəngin qarşısının alınması üçün, nikotinli bütün məhsullardan imtina etməlisiniz. Siqaret çəkən insanların yanında olmamaq da məsləhətdir.

Mütəxəssislərin fikrincə, pis vərdişlərdən və aktiv həyat tərzindən imtina şişlərin inkişaf riskini 70% azalda bilər. Digər mühüm profilaktik tədbir müntəzəm müayinələrdir. Onlar müalicə şansı mümkün qədər yüksək olduqda, erkən mərhələlərdə bədxassəli bir neoplazmanı aşkar etməyə kömək edir.

2. Spirtli içkilərdən sui-istifadə etməyin

Nikotin kimi spirt də kanserogendir.Orqanizmdən keçərək təmasda olduğu orqanlara zərər verə bilər və şişlərin inkişafına səbəb ola bilər. Alkoqoldan asılılıq yemək borusu, qaraciyər və döş xərçənginin inkişaf riskini artıra bilər. Rusiyalı mütəxəssislər isə, spirtli içki qəbulu ilə baş və boyun şişlərindən ölüm ehtimalının artması arasında əlaqə qurublar.

Nəin ki, yalnız çox içən insanlar xəstələnə bilər. Hətta Spirtli içki içən hər kəs, normada olsa da, risk altındadır.

3. Pəhrizinizi izləyin

Artıq çəki və qeyri-sağlam qidalanma xərçəngə tutulma riskini artırır. Burada mədə-bağırsaq traktının orqanları, uşaqlıq yolu, süd vəzi, böyrəklər və yumurtalıqlar və digərləri hücuma məruz qalır. Eyni zamanda, yağ orqanizmə lazımdır – o, hormonların sintezində iştirak edir və ürək əzələsini qidalandırır. Yalnız bədən yağının həddindən artıq olmamasını təmin etmək vacibdir. Bədən kütləsi indeksinizə müraciət edə bilərsiniz. Sadə bir düsturla hesablamaq asandır: çəki (kq) / boy² (m). İndeks 25-ə bərabər və ya daha çox olarsa, artıq çəki mümkündür.

Siz həmçinin az yağlı və karbohidratlı sərt diyetlərə meyl etməməlisiniz. Doğru maddələrin çatışmazlığı şişin inkişaf riskini artıran xroniki xəstəliklərin inkişafına və pisləşməsinə səbəb ola bilər.

4. Aktiv həyat tərzi keçirin

Daimi fiziki fəaliyyət döş, sidik kisəsi, mədə və böyrək xərçəngi riskini azaldır. Yetkinlər üçün mütəxəssislər orta aerobik məşqlərə həftədə 150-300 dəqiqə ayırmağı məsləhət görürlər. Bunlara gəzinti, qaçış, üzgüçülük, rəqs, roller konkisürmə daxildir. Saatlıq yarışlar təşkil etmək lazım deyil – gündə ən azı 25 dəqiqə aktiv şəkildə hərəkət edə bilərsiniz.

Uzanma və oturma vəziyyətində vaxtı məhdudlaşdırmağa dəyər. Məsələn, lift əvəzinə pilləkənlərdən istifadə edə, ictimai nəqliyyatda dayana bilərsiniz. Mümkünsə, oturarkən və dayanarkən kompüterdə alternativ işləyin.

5. Qaralmayın

Kiçik dozalarda ultrabənövşəyi radiasiya sağlamlıq üçün faydalıdır, çünki D vitamini istehsalını stimullaşdırır. Amma günəşə çox məruz qalmaq təhlükəlidir – dəri xərçəngi və melanoma riski var. Günəş vannası qəbul etmək üçün, ən yaxşı vaxt 8:00-dan 11:00-a qədər və 16:00-dan sonradır. Günəşə çıxmazdan əvvəl ən azı 30 SPF ilə krem ​​sürtməyi unutmayın.

Süni işıq mənbələri də dəri üçün təhlükəsiz deyil. Solaryumdan istifadə melanoma, bazal hüceyrə və skuamöz hüceyrə xərçəngi riskini artırır. Bundan əlavə, saxtagünəş vannası bədəni D vitamini ilə doyurmağa kömək etmir. Ona görə də bu fikirdən tamamilə imtina etmək daha yaxşıdır.

6. Müayinələr

Erkən mərhələlərdə onkoloji xəstəliklərin spesifik əlamətləri yoxdur. Qızdırma, iştahsızlıq və digər simptomlar soyuqdəymə və ya yüngül narahatçılıqlarla  qiymətləndirilə bilər. Şişi tutmaq üçün, hələ kiçik və metastaz verməmiş olsa da, illik profilaktik müayinələrdən keçməyə dəyər. Bundan əlavə, yaşı 40-dan aşağı olanlar üç ildə bir dəfə, 40-dan yuxarı olanların isə, ildə bir dəfə tibbi müayinədən keçməsi nəzərdə tutulur. Məsələn, 18 yaşdan yuxarı qadınlar uşaqlıq boynu xərçənginə qarşı müayinədən keçməlidirlər, 40 yaşdan yuxarı qadınlar da mamogramdan keçməlidirlər. 40 yaşından etibarən kişilər qan verməlidirlər – prostata spesifik antigen. Göstəricidəki dəyişikliklər prostat xərçəngindən şübhələnməyə kömək edir. Ağciyər, mədə və yoğun bağırsağın şişləri ilə bağlı araşdırmalar həm qadınlar, həm də 40 yaşdan yuxarı kişilər üçün vacibdir. Müayinələrin tam siyahısı və onların müntəzəmliyi yaşayış yeri üzrə klinikada təqdim olunacaq.

Erkən mərhələdə onkoloji xəstəliklər effektiv şəkildə müalicə olunur. Buna görə də, qeyri-adi simptomları laqeyd yanaşmayın və mütəxəssislərə müraciət edin.