Deputat Tevanyan: “Ərdoğan Paşinyanla danışmağa razı oldu, çünki Ermənistan ilkin şərtlərlə razılaşdı”
“Ermənistan və Türkiyə nümayəndələri Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin ilkin şərtsiz tənzimlənməsi prosesindən nə qədər çox danışırlarsa, onların ilkin şərtlərlə tənzimləndiyi bir o qədər aydın olur.” Bunu “Ermənistan” parlament fraksiyasından olan deputat Andranik Tevanyan müsahibəsində deyib.
“Sübut kimi, ümumiyyətlə, Ermənistan-Türkiyə prosesi ətrafında baş verənləri göstərə bilərik. Deyəndə ki, heç bir ilkin şərt yoxdur, bu, manipulyasiya, iddia və yalandır”.
Millət vəkili qeyd edib ki, ilk növbədə Türkiyənin ilkin şərtinin nə demək olduğunu insanlara xatırlatmaq lazımdır. Onun sözlərinə görə, 44 günlük müharibədən əvvəl erməni tərəfi həmişə bəyan edirdi ki, erməni tərəfi məsələnin ilkin şərtsiz həll edilməli olduğunu deyəndə, türklər də ilkin şərtlərin olmamasından, Ermənistan-Türkiyənin diplomatik və dövlətlərarası əlaqələri və sərhədlərin açılmasından danışırdı.
“İlkin şərtlər olmadan biz Türkiyədən Erməni Soyqırımını tanımasını tələb etmirik, bundan sonra yalnız Ermənistan-Türkiyə sərhədini açsın və ya dövlətlərarası münasibətlər qursun. Biz deyirik ki, Ermənistan-Türkiyə münasibətləri tam bir paketdir, biz ilkin şərt olmadan dövlətlərarası münasibətlər qurmağa hazırıq, bu münasibətlər çərçivəsində Ermənistanla Türkiyə arasında mövcud olan bütün problemlərin müzakirəsi aparılır”.
Andranik Tevanyan qeyd edib ki, bu müzakirə illərlə, hətta onillərlə davam edə bilər, lakin sadə diplomatik münasibətlərin qurulması və sərhədlərin açılması çox sürətli prosesdir. Lakin Türkiyə buna qarşı çıxdı və onun ilkin şərtləri olduğunu bildirdi: Türkiyə 1994-cü il müharibəsindən sonra Artsaxın nəzarətində olan ərazilərin ən azı iki rayonunun Azərbaycana verilməsini, bundan sonra Türkiyə sərhədi açmasını tələb etdi, yəni bu, Ankara ilə münasibətlərin tənzimlənməsi, sərhədin açılması şərti idi.
“İndi heç bir ilkin şərt olmadığını deyəndə, deyirəm ki, bu ilkin şərtlərdən biri artıq yerinə yetirilib və bonusla. Yəni əvvəllər Türkiyə ən azı iki kənd və rayonun Azərbaycana verilməsini deyirdisə, indi Azərbaycan keçmiş DQMV-dən doqquz rayon və bir neçə qəsəbə alıb. Başqa sözlə, ilkin şərtlərdən ən vacibi artıq yerinə yetirilib”.
Tevanyan qeyd edib ki, digər ilkin şərt Ermənistanın Erməni Soyqırımının beynəlxalq səviyyədə tanınması prosesindən imtina etməsidir.
“Nikol Paşinyan öz bəyanatları, xüsusən də diasporun ilk növbədə bununla məşğul olması barədə sözləri ilə Ermənistan Respublikasının müstəqilliyini elan etməsi ilə dərin ziddiyyət təşkil etdi, çünki bəyannamədə soyqırımın tanınmasının dövlət siyasəti olduğu qeyd olunur.. Beləliklə, Nikol Paşinyanı Türkiyənin ermənilərin soyqırımın beynəlxalq səviyyədə tanınması prosesindən geri çəkilmə tələbini ən azı açıq şəkildə qane etdi”, – deyə deputat bildirib.
Onun sözlərinə görə, 44 günlük müharibədən sonra, ortaya çıxan növbəti ilkin şərt odur ki, Türkiyə Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin nizamlanmasını Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin nizamlanması ilə şərtləndirərək, münasibətlərin tənzimlənməsi müqabilində əsasən iki şeyi tələb edir: Ermənistanın Azərbaycanın tələblərini yerinə yetirməli olduğunu, Azərbaycanın isə, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin nizama salınmasını. Ermənistan “Artsaxı” Azərbaycanın hesab etməlidir, bunu baş nazir Nikol Paşinyan az qala hər gün təbliğat müstəvisində edir, ikinci tələb isə, “Zəngəzur dəhlizi”dir.
“Bu baxımdan Ermənistan hakimiyyəti ən azı açıq şəkildə müəyyən müqavimət göstərir, lakin görünən odur ki, Türkiyə tərəfi bu təzyiq altında ermənilərlə əlaqə saxlamağa razılaşıb”.
Deputat qeyd edib ki, Paşinyan bir neçə dəfə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüş istəyib, amma alınmayıb: Ərdoğan açıq şəkildə bəyan edib ki, Ermənistan Azərbaycanın tələblərini yerinə yetirməyincə, Türkiyə Ermənistanla əlaqə saxlamayacaq.
“Bundan sonra faktiki olaraq təmaslar baş verdi ki, bu da onu göstərir ki, erməni tərəfi ən azı pərdəarxası və sonrakı ictimai, təbliğat və s. addımları ilə Türkiyənin həmin ilkin şərtləri ilə razılaşdığını və Azərbaycanın tələblərini təmin etməyə razı olduğunu göstərir”.
Buna müxtəlif türk rəsmilərinin Ermənistanın Qars müqaviləsinə uyğun olaraq, Ermənistan-Türkiyə sərhədini tanıması ilə bağlı səsləndirdiyi yanaşmanı da əlavə etsək, o zaman mövcud olan və Türkiyənin heç gizlətmədiyi ilkin şərtlərin və tələblərin tam toplusunu əldə edirik. Hər görüşdən sonra deyirlər ki, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərini Azərbaycan şərtləndirir”.