Ceyhun Bayramov BMT Baş Assambleyasının “Gələcək naminə Sammiti”ndə çıxış edib
Ölkəm Azərbaycan beynəlxalq hüququn, o cümlədən humanitar hüququn pozulmasının ən faciəli nəticələrini yaşayıb və BMT-nin əsas orqanlarının nizamnamə və bir sıra qətnamələrinin yerinə yetirilməməsinin ədalətsizliyinə məruz qalıb.
“Report”un ABŞ bürosu xəbər verir ki, bunu Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyasının 79-cu sessiyasında “Yüksək Səviyyəli Həftə”si çərçivəsində baş tutan “Gələcək naminə Sammiti”ndə (“Summit of the Future”) çıxışında deyib.
Nazir üzv dövlətlərin təmsilçilərini Azərbaycanın işğaldan azad edilən torpaqlarında Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (DİM) nail olmaq baxımından aparılan yenidənqurma işləri barədə məlumatlandırıb: “Dünyanın misli görünməmiş problemlərlə, o cümlədən iqlim dəyişikliyi, konfliktlərlə, geosiyasi gərginliklə üz-üzə olduğu bu kritik məqamda, gələcəyin zirvəsi bərabərsizliklə üzləşən mühüm yol ayrıcında dayanır və göstərir ki, çoxtərəfli sistem vahid səslə çatdırıla bilər. Ölkəm Azərbaycan beynəlxalq hüququn, o cümlədən humanitar hüququn pozulmasının ən faciəli nəticələrini yaşayıb və BMT-nin əsas orqanlarının nizamnamə və bir sıra qətnamələrinin yerinə yetirilməməsinin ədalətsizliyinə məruz qalıb. Məhz bunun fonunda Azərbaycan sammitin beynəlxalq hüquq normalarına ciddi riayət edilməsi və beynəlxalq normaların aşınmasının aradan qaldırılması çağırışını tam şəkildə dəstəkləyir. Nizamnamə, eləcə də orada təsbit olunmuş bütün alətlər və mexanizmlər heç bir ikili standartlar, siyasi və ya hər hansı üstünlüklər olmadan, qeyd-şərtsiz tətbiq edilməlidir.
2030-cü il Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olmaq üçün yol nişanına ehtiyacımız var ki, hazırda DİM hədəfinin yalnız 17 %-i üzərində iş gedir. Tərəqqiyə nail olmaq üçün siyasi öhdəliklərimizi həlledici fəaliyyətə çevirməyə təcili ehtiyac var. Bu baxımdan, Azərbaycan BMT Baş katibinin DİM-lərlə bağlı irəliləyişi gücləndirmək səylərini tam dəstəkləyir və 75 illik yubiley bəyannaməsində milli səviyyədə verdiyi öhdəliklərə sadiq qalaraq, 17 məqsəd, 88 hədəf və 119 göstəricini prioritetləşdirərək irəliləyiş əldə edirərək başqalarına nümunə olub. Buna vətəndaş cəmiyyəti, biznes ictimaiyyəti, qadın, gənclər və digər əsas maraqlı tərəflərin cəlb olunduğu birgə və inklüziv proses vasitəsilə nail olunub.
Ərazilərimizin işğaldan azad edilməsi, həmçinin DİM-lərə nail olmaq baxımından yeni səhifə açdı. Hökumət DİM-lərin həyata keçirilməsinin bütün aspektlərini əhatə edən 10 milyon ABŞ dolları dəyərində genişmiqyaslı yenidənqurma və reabilitasiya işlərinə başlamışdır. Bundan əlavə, Azərbaycan fəaliyyətə yönəlmiş milli məqsəd – DİM 18-i təqdim edib. Biz üzv dövlətləri daha çox beynəlxalq dəstəyə və həmrəyliyə çağırırıq”.
Nazir əlavə edib ki, Azərbaycan regionda Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin icrası üzrə 4-cü Könüllü Milli Hesabatını təqdim edən ilk ölkə olub: “Azərbaycan gücdən istifadənin qeyri-qanuniliyinə son qoyaraq, nizamnamə ilə qorunan suverenlik və ərazi bütövlüyü hüquqlarını bərpa edərək yeni dövrün başlamasında kömək etdi. Azərbaycan Ermənistanla bir-birinin suverenliyi və ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınması və hörmətinə əsaslanan, ikitərəfli danışıqlar yolu ilə əldə edilmiş irəliləyişlərə əsaslanaraq, münaqişədən sonrakı sülh gündəmini irəli sürüb. Biz qalan maneələri aradan qaldırmaq, lazımi siyasi iradənin və məsuliyyətin həyata keçirilməsinin vacibliyini vurğulamaq üçün ekspedisiyalar və tədbirlər barədə çağırışlar etdik.
Xanımlar və cənablar, əsrin ən böyük transmilli problemi kimi iqlim dəyişikliyini vurğulamaq mütləqdir. İqlim dəyikənliyi səbəbi ilə bu gün dünyada milyardlarla insan üçün təhlükədədir. 2024-cü ilin noyabrında Azərbaycan yaşıl dünya üçün həmrəylik çağırışını rəhbər tutaraq BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29) ev sahibliyi edəcək. Biz həm inkişaf etmiş, həm də inkişaf etməkdə olan ölkələri birləşdirməyi və COP29-un gələcək prezidentliyi kimi ümumi öhdəlik və mənəvi borc kimi iqlim problemləri ilə mübarizə aparmaq üçün əməkdaşlıq ruhunu inkişaf etdirməyi hədəfləyirik. Biz bütün tərəflər və tərəf olmayan maraqlı tərəflərlə inklüziv şəkildə işləyirik.
Azərbaycanın COP29 prezidentiyi hərtərəflidir və inklüziv strategiya bir-birini gücləndirən iki sütunda lövbərlənir, ambisiyaları artırır və bu il əsas prioritet kimi iqlimin maliyyələşdirilməsi üzrə yeni məqsəd müəyyən etməklə fəaliyyətə imkan verir. COP29 həmçinin qlobal sülh və iqlim gündəliyinə töhfə vermək üçün fürsət olacaq. Münaqişələrin və iqlim böhranının kəsişməsini nəzərə alaraq, Azərbaycan bir neçə gün əvvəl elan edilmiş birgə “İqlimə Dayanıqlı və Sağlam Şəhərlər üçün Multisektoral Fəaliyyət Yolları” (MAP) təşəbbüsü COP29 xəritəsinə daxil edilib. COP29 çərçivəsində birlikdə çalışmaq və səy göstərmək çağırışları edirik”.