MARAQLI: Bennunun Yerə düşməsi 1150 meqaton trotillik nəhəng partlayışa bənzəyəcək – FOTO

Asteroid Bennu, bəlkə də, kainatda ən çox araşdırılmış asteroid adlandırıla bilər. NASA onu Yer üçün ən potensial təhlükəli obyekt adlandırıb. Məhz buna görə də Bennu yaxından izlənilib və 2016-cı ildə ona OSIRIS-REx aparatı göndərilib. Zond asteroidin hər tərəfdən diqqətlə fotoşəkilini çəkib, sonra ona yaxınlaşıb və torpaq nümunələri götürüb (baxmayaraq ki, onlar Yerə yalnız 24 sentyabr 2023-cü ildə gələcəklər). Bundan əlavə, elm adamları Bennunun orbitini daha dəqiq hesablayıb və onun həqiqətən Yerə düşə biləcəyini müəyyən ediblər.

1150 meqaton TNT-lik nəhəng partlayış

Bennunun kütləsi 73,4 milyon tondur. Alimlərin fikrincə, onun Yerə düşməsi 1150 meqaton Trotil partlayışı ilə müqayisə oluna bilər.

“Yarım kilometr enində olan obyekt ən azı beş kilometr diametrdə krater yaradar. Ancaq məhvetmə sahəsi kraterdən yüz dəfə çox, daha geniş olacaq. Beləliklə, şərq sahili əyalətlərinə dəyən Bennu böyüklüyündə bir obyekt sahil boyunca hər şeyi demək olar ki, məhv edəcək,” NASA-nın Planet Müdafiə Koordinasiya Ofisindən planetoloq Lindley Johnson deyir.

Hələ ki, alimlər asteroidin 160 ildən artıq müddətdə Yerə yaxınlaşmasından xüsusilə narahat deyillər.

“Düşünürəm ki, Bennu haqqında heç nə etməyə ehtiyac yoxdur” dedi Lindley Johnson.

Asteroidin trayektoriyasına bir çox amillər təsir edə bilər, o cümlədən 2135-ci ildə Yer yaxınlığından başqa bir uçuş keçə bilər. Bir asteroidin orbitinə Günəşin, Yerin və Ayın cazibə qüvvələri, o cümlədən, məsələn, Yarkovski effekti – asteroidin səthindən gün ərzində istiləşən istilik radiasiyası, gecələr soyuması səbəbi təsir göstərir və əlavə sürətlənməsini yaradır. Bennunun kütləsi nisbətən kiçik olduğundan, Yarkovski effekti orbitini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər. Astronomlar hesab edirlər ki, asteroidi müşahidə etmək, onun trayektoriyasını dəqiqləşdirmək və lazım gələrsə, Yer kürəsini qorumaq üçün tədbirlər görmək üçün hələ çox vaxtları var.

Bennu asteroidi 2182-ci ildə Yerlə toqquşacaq

Alimlər hesablayıblar ki, 2182-ci il sentyabrın 24-də Yerə yaxın olan Bennu asteroidi Yerə minimum məsafədə yaxınlaşacaq. Buna baxmayaraq, onlar Yerin asteroidlə toqquşma ehtimalını aşağı hesab edirlər – 1175-də cəmi 1 şans (0,0037%).

101955 nömrəli asteroid 1999-cu ildə Nyu Meksikodakı Socorro Rəsədxanasının astronomları tərəfindən kəşf edilmiş və Misir mifologiyasındakı Bennu quşunun şərəfinə adlandırıblar. Onun diametri təxminən 560 metrdir. 1,195 ildə Günəş ətrafında bir dövrə vurur. İndi asteroid Yerdən 2,067 astronomik vahid məsafədədir ki, bu da 309,3 milyon kilometrə bərabərdir. Bennu və asteroid 29075, astronomlar tərəfindən Yerə yaxın obyektlərin potensial təhlükəsini qiymətləndirmək üçün, istifadə edilən Palermo şkalası üzrə ən təhlükəli məlum asteroidlərdir.

Bennu asteroidi haqqında nə məlumdur

Bennu OSIRIS-REx kosmik missiyası ilə məşhurlaşıb. 2016-cı ildə buraxılan robot kosmik gəmi iki il sonra asteroidə çatıb. 20 oktyabr 2020-ci ildə OSIRIS-REx Bennu səthinə yaxınlaşıb və uğurla torpaq nümunələrini toplayıb. Nümunələrin 2023-cü ilin sentyabrında Yerə çatdırılması gözlənilir. OSIRIS-REx uçuşu zamanı toplanmış məlumatlar əsasında astronomlar asteroidin trayektoriyasını dəqiqləşdiriblər və 2182-ci ildə yaxınlaşmasını aşkar ediblər. Analizin nəticələri planetar jurnal olan Icarus-da dərc olunub.